tukaram-bij
|| सण – तुकाराम बीज ||
तुकाराम बीज हा संत तुकाराम महाराजांच्या सदेह वैकुंठगमनाचा पवित्र आणि श्रद्धास्पद दिवस आहे. भक्तांच्या दृष्टीने हा दिवस म्हणजे तुकोबांच्या चरणी कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा आणि त्यांच्या दैवी जीवनाचा स्मरणोत्सव साजरा करण्याचा विशेष प्रसंग आहे.
संत तुकाराम महाराज हे मानवरूपातील अवतारच होते, असे त्यांच्या वैकुंठगमनाच्या अलौकिक कृतीवरून स्पष्ट होते. श्रीरामाने शरयू नदीत देह समर्पण केले, श्रीकृष्णाने पारध्याच्या बाणाने देहत्याग केला, परंतु संत तुकाराम महाराजांनी मानव असूनही सदेह वैकुंठाला जाण्याचे सामर्थ्य दाखवले. ही कृती त्यांच्या दैवी स्वरूपाची आणि आध्यात्मिक उंचीची साक्ष आहे.
तुकाराम महाराजांचे भावमय जीवन
संत तुकाराम महाराज नेहमीच परमेश्वराच्या भक्तीत आणि भावावस्थेत रममाण असायचे. त्यांची देहबुद्धी अत्यंत क्षीण होती, म्हणजे त्यांचे मन आणि शरीर केवळ दैनंदिन कर्मांसाठीच कार्यरत असे. बाकी सर्व वेळ ते हरिनामात आणि परमेश्वराच्या चिंतनात मग्न असायचे.
त्यामुळे ते देहात असूनही देहापासून अलिप्त होते, जणू ते या भौतिक जगात नसल्यासारखेच होते. अशी अवस्था केवळ पूर्णरूपी देवत्व प्राप्त झालेल्या संतांमध्येच आढळते. त्यांच्या अभंगांमधून त्यांची ही साक्षीभूत अवस्था आणि ईश्वराशी एकरूपता प्रकट होते. त्यांनी स्वतःच्या लेखनातून विश्वातील सत्य, चैतन्य आणि अध्यात्माचे गहन तत्त्वज्ञान मांडले, जे आजही भक्तांना मार्गदर्शन करते.
नांदुरकी वृक्षाचे रहस्य
देहू येथे संत तुकाराम महाराजांनी वैकुंठगमन केले, त्या पवित्र स्थळी आजही एक नांदुरकी नावाचा वृक्ष उभा आहे. तुकाराम बीजेच्या दिवशी, दुपारी ठीक 12:02 वाजता हा वृक्ष हलतो, आणि ही अलौकिक घटना अनुभवण्यासाठी हजारो भक्त देहूत जमतात. या चमत्कारामागे अध्यात्मशास्त्र आणि भक्तांची श्रद्धा यांचा संगम आहे. असे मानले जाते की, या स्थळी श्रीविष्णुतत्त्वाशी संबंधित एक दैवी क्रियाशक्ती भूगर्भात भोवर्‍याच्या रूपात कार्यरत आहे.
तुकाराम बीजेच्या दिवशी, ठीक 12:02 वाजता, वैकुंठलोकातून श्रीविष्णूंची काळऊर्जा या स्थळावर अवतरते आणि नांदुरकी वृक्षाच्या पानांना स्पर्श करते, ज्यामुळे तो हलतो. या क्षणी भोवतालचे वातावरणही स्तब्ध होते, जणू निसर्गातील सर्व जीव हा दैवी क्षण अनुभवण्यासाठी थांबतात.
अध्यात्मशास्त्र आणि वैकुंठगमन
अध्यात्मशास्त्रानुसार, देहू येथील वैकुंठगमनाचे स्थळ हे श्रीविष्णुतत्त्वाने युक्त आहे. तुकाराम महाराजांनी ज्या क्षणी वैकुंठगमन केले, त्या वेळी या स्थळावर दैवी ऊर्जेचा संचार झाला, जो आजही तिथे सूक्ष्म रूपात कार्यरत आहे. तुकाराम बीजेच्या दिवशी, लाखो वारकऱ्यांच्या आणि भक्तांच्या श्रद्धेमुळे ही ऊर्जा अधिक प्रबळ होते.
वैकुंठलोकातून अवतरित होणारी काळऊर्जा आणि या स्थळातील भूगर्भातील भोवर्‍याच्या स्वरूपातील क्रियाशक्ती यांचा संयोग घडतो, आणि याच वेळी नांदुरकी वृक्ष हलतो. हा केवळ चमत्कार नसून, श्रीविष्णूच्या दैवी शक्तीचे भूमीवरील प्रकटीकरण आहे.
संत तुकारामांचे दैवी सामर्थ्य
संत तुकाराम महाराजांचे जीवन हे भक्ती, साक्षीभाव आणि ईश्वरी चैतन्याने परिपूर्ण होते. त्यांनी आपल्या अभंगांमधून विश्वातील गहन सत्ये आणि अध्यात्माचे तत्त्वज्ञान मांडले, जे मानवजातीच्या उद्धारासाठी मार्गदर्शक ठरले. त्यांचे साक्षीभूत जीवन आणि वैकुंठगमन हे त्यांच्या दैवी स्वरूपाचे आणि ईश्वराशी एकरूपतेचे प्रतीक आहे.
असे मानले जाते की, संत हे विश्वबुद्धी आणि विश्वमनाशी जोडलेले असतात, आणि त्यांना ईश्वरी ज्ञान प्राप्त असते. नांदुरकी वृक्षाच्या हलण्यामागील रहस्यही असेच एक ईश्वरी ज्ञान आहे, जे भक्तांच्या श्रद्धेमुळे प्रकट होते.
तुकाराम बीजेचा संदेश
तुकाराम बीज हा केवळ एक सण नसून, संत तुकाराम महाराजांच्या भक्ती, त्याग आणि दैवी सामर्थ्याचा उत्सव आहे. या दिवशी भक्त त्यांच्या चरणी कृतज्ञता व्यक्त करतात आणि त्यांच्या अभंगांमधील तत्त्वज्ञान आत्मसात करतात. नांदुरकी वृक्षाचा हलणे हा भक्ती आणि श्रद्धेचा विजय आहे, जो आपल्याला अध्यात्माच्या परिपूर्णतेची जाणीव करून देतो. तुकाराम बीजेच्या निमित्ताने आपण तुकोबांच्या भक्तीमार्गाचा अवलंब करूया आणि जीवनात सत्य, प्रेम आणि करुणा यांचा प्रसार करूया.
