तीर्थक्षेत्र

नाशिक जिल्ह्यातील चांदवड तालुक्यातील धोडप किल्ल्याच्या पायथ्याशी स्थित असलेल्या धोलंबे या गावात सुमारे पाच हजार लोकांची वस्ती आहे. नाशिकपासून मुंबई-आग्रा महामार्गावर ५० किलोमीटर अंतरावर वडाळभोई गाव येते. वडाळभोईतून डाव्या हाताने भायाळे मार्गे धोडप किल्ल्याच्या दिशेने जाता येते.

वडाळभोईतून धोडबेकडे जाणे हे फक्त आठ किलोमीटर अंतराचे आहे, तर चांदवड ते घोडंबे हे अंतर २६ किलोमीटर आहे. कदरू आणि विनता नद्यांच्या संगमावर वसलेल्या या गावाला घोडंबे असे नाव धोडप किल्ल्यामुळे आणि धौम्य ऋषींच्या नावावरून मिळालं आहे.

घोडंबे गावात महादेव आणि विष्णू यांची दोन प्राचीन हेमाडपंती मंदिरे आहेत, जी गावाची खासियत म्हणता येईल. महादेव मंदिराच्या बाजूला एक इंच अंतरावर प्राचीन विष्णू मंदिर स्थित आहे. या मंदिराच्या मुखमंडपाचा काही भाग पडला आहे, परंतु समोरच्या ओट्यावर मंदिराची विशिष्ट रचना दर्शवली जाते. मंदिराचे सभामंडप, अंतराळ आणि गर्भगृह यांची रचना अत्यंत आकर्षक आहे.

shri-vishnu-mandir-dhodambe

विष्णू मंदिराचे सभामंडप म्हणजे एक अप्रतिम शिल्प सौंदर्य आहे. सभामंडपाचे छत फुलांच्या झुंबरासारखे सजलेले असून अतिशय सुंदर आहे. भिंतीवर व छतावर वाद्य वाजवणाऱ्या, कृष्णलीला दाखवणाऱ्या स्त्री प्रतिमा कोरलेल्या आहेत. छतावर यक्षिणी विविध क्रियाकलापात मग्न असून एक पक्षिणी छताला तोलते आणि इतर दोन हातांनी आपल्या बाळाला दूध पाजते.

मंदिराच्या अंतराळातील छतावर कालिया मर्दनाचे कृष्णशिल्प एक कलात्मक उत्कृष्टता दर्शवते. गर्भगृहातील द्वारशाखेवर नक्षीकाम आणि देवतांच्या चित्रांनी सजवले आहे. गर्भगृहात भगवान विष्णूची काळ्या पाषाणाची मूर्ती असून इतर काही देवतांची मूर्त्याही आहेत.

हा अद्वितीय शिल्पकला आणि ऐतिहासिक महत्वाचे स्थान पर्यटकांना आणि भक्तांना आकर्षित करत आहे.