sant-soyarabai
संत सोयराबाई
संत सोयराबाई या मराठी संत परंपरेतील एक महान स्त्री संत होत्या. त्यांचा जन्म मंगळवेढ्याजवळील एका शूद्र कुटुंबात झाला होता. सोयराबाईंच्या जीवनात एक खास आणि अद्वितीय दृषटिकोन होता. त्यांनी जातिव्यवस्था, सामाजिक विषमता आणि वंशव्यवस्थेला चांगल्या प्रकारे विरोध केला. त्यांची ओळख केवळ एका भक्त म्हणून नव्हे, तर समाज सुधारक म्हणून देखील केली जाते.
त्यांनी आपल्या अभंगांद्वारे भक्तिरसाची गोडी पसरवली आणि परमात्म्याच्या आस्थेची, विश्वासाची आणि प्रेमाची खरी जाणीव दिली. सोयराबाईंच्या अभंगांमध्ये साधेपण, आत्मविष्लेषण आणि भव्य दृषटिकोनांचा संगम दिसतो. त्यांची लेखनशैली अत्यंत सोपी होती, ज्यामुळे सामान्य लोकांपर्यंत तिला पोहचवणं सोपं होतं.
संत सोयराबाईंच्या जीवनातील एक महत्त्वाचा पैलू म्हणजे तिचा पती चोखामेळा, ज्यांच्याबरोबर तिने आपल्या जीवनाचा प्रवास सुरू केला. चोखामेळा आणि सोयराबाई यांनी समाजाच्या बंधनांना तोडून प्रेम, ज्ञान आणि भक्तीचा मार्ग स्वीकारला. दोघांचं कुटुंब जातिव्यवस्थेला विरोध करणं आणि समानतेचा संदेश देणं हे एक मोठं उदाहरण ठरलं.
सोयराबाईंच्या जीवनाचा एक आणखी महत्त्वाचा अंग म्हणजे त्यांनी अत्यंत कष्ट करून आपलं जीवन जगलं आणि या मार्गावर त्यांनी अनेक कठीण प्रसंगांना सामोरं जाऊन समाजात आपलं स्थान प्राप्त केलं. त्यांच्या अभंगांमधून “सुखाचे नाम आवडीने गावे” या संदेशाची गोडी वाटते. त्या त्यांच्या प्रत्येक शब्दात भक्तीचा आणि प्रेमाचा गोड रंग मिसळत होत्या.