sant-shri-jalaram-bapa-charitra
संत श्री जलाराम बापा
संत श्री जलाराम बापा हे गुजरातमधील एक थोर हिंदू संत होते, जे भगवान रामाचे परम भक्त म्हणून ओळखले जातात. त्यांना लोक प्रेमाने ‘बापा’ म्हणत अत. त्यांचा जन्म १७९९ साली गुजरातच्या राजकोट जिल्ह्यातील वीरपूर या छोट्याशा गावात झाला. त्यांच्या जीवनातील साधेपणा आणि सेवाभाव यामुळे ते आजही लोकांच्या मनात अढळ स्थान ठेवतात.
जीवनकथा
जलाराम बापांचा जन्म १७९९ मध्ये वीरपूर गावात एका साध्या कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील प्रधान ठक्कर हे गावातील प्रतिष्ठित व्यक्ती होते, तर आई राजबाई या अत्यंत धार्मिक आणि सेवाभावी स्वभावाच्या होत्या. राजबाई यांना संत-महात्म्यांची सेवा करण्यात विशेष आनंद वाटायचा.
त्यांच्या या निःस्वार्थ सेवेमुळे संत रघुवीर दासजी प्रसन्न झाले आणि त्यांनी राजबाई यांना आशीर्वाद दिला की, “तुझा दुसरा मुलगा जलाराम हा भगवंताच्या भक्तीत रमेल आणि लोकांसाठी सेवेचा आदर्श ठरेल.” हा आशीर्वाद पुढे खरा ठरला.
वयाच्या सोळाव्या वर्षी जलाराम यांचे वीरबाई यांच्याशी लग्न झाले. पण त्यांचे मन कधीच संसारात रमले नाही; त्यांना फक्त सेवाकार्य आणि भक्तीतच रस होता. त्यांनी तीर्थयात्रेला जाण्याचा निर्णय घेतला, तेव्हा त्यांच्या पत्नी वीरबाई यांनीही त्यांच्या या कार्यात साथ देण्याचे ठरवले.
वयाच्या अठराव्या वर्षी जलारामांनी फतेहपूर येथील संत भोजलराम यांना आपले गुरू मानले. गुरूंनी त्यांना ‘श्रीराम तरक मंत्र’ आणि गुरुमाला देऊन सेवेच्या मार्गावर पुढे जाण्याचा आशीर्वाद दिला. यानंतर जलाराम बापांनी ‘सदाव्रत’ नावाचे एक भोजनालय सुरू केले, जिथे गरजूंना आणि संतांना चोवीस तास अन्न मिळायचे. कोणीही उपाशी राहू नये, याची काळजी ते आणि वीरबाई घ्यायचे. दोघेही रात्रंदिवस मेहनत करून लोकांची सेवा करत असत.
वयाच्या विसाव्या वर्षी त्यांचा साधेपणा, भक्ती आणि प्रेमाची ख्याती सर्वदूर पसरली. लोकांनी त्यांच्या सहनशीलतेला आणि भगवंतावरील श्रद्धेला अनेकदा पारखून पाहिले, आणि प्रत्येक वेळी जलाराम बापा यशस्वी ठरले. यामुळे लोकांच्या मनात त्यांच्याबद्दल अपार श्रद्धा निर्माण झाली.
त्यांच्या आशीर्वादाने अनेक चमत्कार घडले—मुलांचे आजार बरे होणे, गरिबांना आधार मिळणे, अशा अनेक घटना लोकांनी अनुभवल्या. हिंदू आणि मुस्लिम, सर्वच धर्मांचे लोक त्यांच्याकडे आशीर्वाद आणि अन्नासाठी यायचे. एकदा तीन अरब सैनिक वीरपूरला आले.
जलाराम बापांच्या विनंतीवरून त्यांनी जेवण स्वीकारले, पण नंतर त्यांना लाजिरवाणे वाटले कारण त्यांनी आपल्या पिशवीत मेलेले पक्षी लपवले होते. बापांनी पिशवी उघडायला सांगितली, आणि आश्चर्य म्हणजे ते पक्षी जिवंत होऊन फडफडू लागले! इतकेच नव्हे, तर बापांनी सैनिकांना आशीर्वाद देऊन त्यांची मनोकामना पूर्ण केली.
सेवाकार्याबद्दल बोलताना बापा म्हणायचे, “हे सारे भगवंताचे कार्य आहे. माझ्यावर ही जबाबदारी परमेश्वराने सोपवली आहे, आणि तोच सर्व व्यवस्था सांभाळतो.” १९३४ मध्ये गुजरातमध्ये भयंकर दुष्काळ पडला, तेव्हा जलाराम बापा आणि वीरबाई यांनी अहोरात्र लोकांची सेवा केली. १९३५ साली वीरबाई यांनी आणि १९३७ साली जलाराम बापांनी प्रार्थना करताना आपला देह सोडला.
आजही भक्तीचा वारसा:
आजही जलाराम बापांची भक्तीभावाने प्रार्थना केल्यास लोकांच्या इच्छा पूर्ण होतात, अशी श्रद्धा आहे. त्यांच्या भक्तांचे अनुभव ‘जलाराम ज्योती’ नावाच्या मासिकात प्रकाशित होतात. भक्त गुरुवारी उपवास करतात किंवा अन्नदान करून बापांची पूजा करतात. त्यांचा साधेपणा आणि सेवाभाव आजही लोकांना प्रेरणा देतो.
जन्म आणि मृत्यू:
- जन्म: ४ नोव्हेंबर १७९९ (विक्रम संवत १८५६), वीरपूर, गुजरात
- मृत्यू: २३ फेब्रुवारी १८८१ (विक्रम संवत १९३७), वय ८१, वीरपूर
कुटुंब:
- पत्नी: वीरबाई ठक्कर
- मुले: जमनाबेन
- पालक: प्रधान ठक्कर (वडील), राजबाई ठक्कर (आई)
जलाराम बापांचे जीवन हे भक्ती, सेवा आणि मानवतेचा एक अनमोल दाखला आहे, जो आजही लाखो लोकांना मार्गदर्शन करतो.