तीर्थक्षेत्र

वाशिम जिल्ह्यातील मानोरा तालुक्यात वसलेले श्रीक्षेत्र पोहरादेवी हे बंजारा समाजासाठी अत्यंत पवित्र ठिकाण मानले जाते, जणू त्यांच्या श्रद्धेची काशीच. या ठिकाणी जगतगुरु संत सेवालाल महाराज यांचे पावन समाधीस्थळ आहे. संत सेवालाल महाराज हे बंजारा समाजाचे आराध्य दैवत आहेत, आणि त्यांच्या भक्तीला संपूर्ण भारतभरातील बंजारा समाजाचे कोट्यवधी बांधव नतमस्तक होतात.

या ठिकाणी संत बाबूलाल महाराजांचेही समाधीस्थळ आहे, ज्यांच्याही भक्तीला समाजात विशेष महत्त्व आहे. संत सेवालाल महाराजांना संपूर्ण भारतातील सुमारे १२ कोटी लोक श्रद्धेने मानतात.

sant-sewalal-maharaj-mandir

श्रीराम नवमीच्या निमित्ताने दरवर्षी या पवित्र स्थळावर देशभरातून सुमारे १० ते १२ लाख बंजारा भाविक यात्रेकरता येतात. संत सेवालाल महाराजांच्या समाधीस्थळाला भेट देऊन ते नतमस्तक होतात, दर्शन घेतात, आणि आपले नवस पूर्ण करतात.

त्यांच्या घराघरात संत सेवालाल महाराज, संत रामराव महाराज, आणि संत बाबूलाल महाराज यांचे पवित्र छायाचित्र लावले जाते आणि पोहरादेवीचे नियमित पूजन केले जाते.

पोहरादेवी हे केवळ धार्मिक स्थळ नसून, ते बंजारा समाजासाठी एक पवित्र धर्मपीठही आहे. या ठिकाणावरून समाजाला योग्य आचारधर्माचे संदेश दिले जातात, जे समाजाचे मार्गदर्शन करतात. पारंपरिक रीतीरिवाज, संस्कार, आणि परंपरांचे जतन करण्यासाठी येथे मार्गदर्शन मिळते.

या पवित्र स्थळाचे बंजारा समाजातील १२ कोटी लोकांच्या जीवनात अनन्यसाधारण स्थान आहे. मुस्लिम धर्मातील अनुयायांना जसे हजला जाणे महत्त्वाचे असते, तसेच बंजारा समाजातील प्रत्येक व्यक्तीसाठी पोहरादेवी येथे एकदा तरी दर्शन घेणे अत्यावश्यक मानले जाते.