sant-samarth-ramdas-mandir
प्राचीन काळीतील डोंगरावर आश्वलायन ऋषींचे निवास असते हे अतिशय प्राचीन आणि महत्त्वाचे स्थळ होते. त्यामुळे हा किल्ला ‘आश्वलायनगड’ नावाने प्रसिद्ध झाला. या किल्ल्याचे उद्भव शिलाहार राजा भोज यांनी ११ व्या शतकात केले होते. इ.स. १६७३ साली, २ एप्रिल रोजी शिवाजी राजांनी हा किल्ला आदिलशाहाकडून जिंकून घेतला. शिवाजी महाराजांच्या आवाहनानुसार, समर्थ रामदास स्वामी गडावर कायमच्या निवासासाठी येतात. किल्ल्याचे नाव त्याच्या महाराजांच्या इच्छेनुसार ‘सज्जनगङ’ नावाने बदलले गेले. आणि नंतर, राज्याभिषेकानंतर, इ.स.१६७९ साली, पौष शुक्ल पौर्णिमेला, शिवाजीराजे सज्जनगडावर समर्थांच्या दर्शनास आले.

संत समर्थ रामदास मंदिर – जांब
हे गाव भारताच्या महाराष्ट्र राज्याच्या मराठवाडा प्रदेशाच्या जालना जिल्ह्यातील घनसावंगी तालुक्यातआहे. या गावी समर्थ रामदासांचा जन्म झाला होता. जांब समर्थ हे एक तीर्थक्षेत्र म्हणून ओळखले जाते.समर्थ रामदासांनी दासबोध हा ग्रंथ लिहिला.