sant-karmamela-charitra
संत कर्ममेळा
संत कर्ममेळा हे चौदाव्या शतकातील महाराष्ट्रातील एक थोर संत आणि काव्यप्रतिभावंत म्हणून प्रसिद्ध आहेत. ते संत चोखामेळा आणि त्यांच्या धार्मिक पत्नी सोयराबाई यांचे पुत्र होते. त्यांचे जीवन भक्ती आणि साधेपणाने परिपूर्ण होते, तर त्यांच्या काव्याने त्या काळातील सामाजिक आणि आध्यात्मिक जीवनाला एक नवीन दिशा दिली.
कर्ममेळा यांचा जन्म एका साध्या कुटुंबात झाला, जिथे त्यांच्या आई-वडिलांनी विठ्ठलभक्तीचा पाया रचला होता. त्यांचे वडील चोखामेळा हे स्वतः एक महान संत आणि कवी होते, ज्यांनी आपल्या अभंगांद्वारे समाजातील विषमता आणि भेदभावावर भाष्य केले.
सोयराबाई यांनीही आपल्या कवितांतून भक्ती आणि नम्रतेचा संदेश दिला. अशा या भक्तिमय वातावरणात कर्ममेळा यांचे बालपण गेले, ज्याचा प्रभाव त्यांच्या जीवनावर आणि रचनांवर स्पष्टपणे दिसून येतो.
कर्ममेळा यांनी आपल्या काव्याद्वारे विठ्ठलाच्या भक्तीचा प्रसार केला आणि तत्कालीन समाजात आध्यात्मिक जागृती निर्माण केली. त्यांचे अभंग साध्या पण गहिर्‍या भावनांनी भरलेले होते, जे सामान्य माणसाच्या हृदयाला सहज स्पर्श करत. त्यांच्या कवितांतून भक्तीचा ओलावा तर जाणवतोच, पण त्याचबरोबर जीवनातील दुःख, संघर्ष आणि ईश्वरावरील अढळ विश्वास यांचेही प्रतिबिंब दिसते.
चौदाव्या शतकात महाराष्ट्रात वारकरी संप्रदाय जोमाने वाढत होता, आणि कर्ममेळा यांनी आपल्या रचनांद्वारे या परंपरेला अधिक समृद्ध केले. त्यांचे जीवन आणि कार्य यांनी समाजात एक अनोखा ठसा उमटवला, ज्यामुळे ते आजही भक्तांच्या मनात आदराने स्मरणात राहतात.