जन्म तारीख: २४ सप्टेंबर १९१४
श्री राष्ट्रसंत सद्गुरु जनार्दन स्वामी महाराज यांचा जन्म २४ सप्टेंबर १९१४ रोजी सकाळी ७:४५ वाजता दहेगाव येथील श्रीमंत पाटील कुटुंबात झाला. बाबाजींच्या वडिलांचे नाव श्री आप्पाजी पाटील आणि आईचे नाव मातोश्री म्हाळसादेवी होते.

तपश्चर्या कालावधी: १९५४ ते १९६५
बाबाजींनी १९५४ ते १९६५ या कालावधीत नाशिक जिल्ह्यातील नागेश्वर मंदिरात कठोर तपश्चर्या केली. या तपश्चर्येच्या फलस्वरूप भगवान शिव शंकरांनी बाबाजींना साक्षात दर्शन दिले.

महानिर्वाण: १० डिसेंबर १९८९
१० डिसेंबर १९८९ रोजी, मार्गशीर्ष शुद्ध १२ वाजता ब्रह्ममुहूर्तावर बाबाजींनी समाधी घेतली. त्यांना देवतेच्या रूपात मानले गेले आणि त्यांनी समाजाला सांगितले की “चला उठा, कामाला लागा! सतत उद्योग करा.”

sant-janardhan-swami-maungiri

  • जन्म स्थान: टापरगाव, ता. कन्नड, जि. औरंगाबाद
  • तपभूमी: अंदरसूल
  • कर्मभूमी: वेरूळ
  • महानिर्वाणभूमी: तपोवन, नासिक
  • समाधीभूमी: कोपरगाव बेट
  • आराध्य दैवत: त्रंबकेश्वर
  • आवडता मंत्र: महामृत्युंजय मंत्र
  • आवडता आसन: सिद्धासन
  • आवडती नदी: नर्मदा
  • आवडता छंद: शिव मंदिर बांधणे, शेती करणे
  • आवडता प्राणी: गाय
  • आवडते दान: अन्नदान, श्रमदान
  • आवडता ग्रंथ: श्रीमद्भागवत, गीता
  • आवडता आहार: फलाहार
  • आवडते पेय: गायीचे दूध
  • आवडते आश्रम: शिवपुरी व नासिक आश्रम
  • आवडते कर्म: नित्य नियम विधी, यज्ञ, जप अनुष्ठान

बाबाजींनी आपल्या जीवनाचा उद्देश समाजाच्या कल्याणासाठी समर्पित केला. त्यांचा जन्म २४ सप्टेंबर १९१४ रोजी मराठवाड्यातील टापरगाव येथे एका शेतकरी कुटुंबात झाला. त्यांचे जीवन बालपणापासूनच व्रत, तपश्चर्या आणि ईश्वर भक्तीने परिपूर्ण होते. १६ वर्षांच्या वयात त्यांनी कठोर तपश्चर्या केली आणि भगवान शिवाचे दर्शन प्राप्त केले.

बाबाजींच्या जीवनात योग, ध्यान, जप, यज्ञ आणि अनुष्ठान यांचे महत्त्व होते. त्यांनी लोकांना प्रोत्साहित केले की त्याग, परनिंदा आणि अन्नासंबंधीच्या चार गोष्टींपासून दूर राहा, हेच जीवनाचे यशस्वी सूत्र आहे.

शिवभक्तीचा प्रचार करत बाबाजींनी हजारो शिवमंदिरांचे भूमिपूजन केले, तसेच धार्मिक संस्कार, यज्ञ, जप आणि प्रवचनाच्या माध्यमातून लोकांना अध्यात्मिक मार्गदर्शन दिले. त्यांचा प्रमुख कार्यक्षेत्र वेरूळ, पालखेड, पुणतांबा, नासिक, त्र्यंबकेश्वर, कोपरगाव आणि निफाड या ठिकाणी विस्तारित होते.

श्री राष्ट्रसंत जनार्दन स्वामी महाराजांनी जीवनाच्या प्रत्येक क्षेत्रात आदर्श ठेवला आणि सामान्य लोकांना परोपकार, दयाळू वृत्ती आणि साधना यांचे महत्व सांगितले. बाबाजींनी भारतीय संस्कृतीचा आणि शंकर भक्तीचा प्रसार केला, त्याचबरोबर त्यांचा संदेश “परधन, परस्त्री, परनिंदा आणि पर अन्न यांपासून दूर राहा” असा होता.

त्यांचे कार्य अद्याप त्यांच्या शिष्यांनी आणि भक्तांनी पुढे चालवले आहे. त्यांच्या मार्गदर्शनाने अनेक आश्रम, संस्कार केंद्र आणि शाळांचे निर्माण झाले आहे. बाबाजींच्या जीवन आणि कार्याची शिकवण आजही लोकांच्या जीवनात प्रभावीपणे कार्यरत आहे.

१० डिसेंबर १९८९ रोजी बाबाजींनी ब्रह्मलीन होऊन समाधी घेतली. त्यांचा महायात्रा कोपरगाव पर्यंत पोहोचली, जिथे लाखो भक्तांनी त्यांची श्रद्धेने अंतिम दर्शन घेतले. त्यांच्या समाधी सोहळ्यात पंचपोचार पूजा व सर्व धार्मिक विधी मोठ्या भक्तिभावाने पार पडले. त्यांच्या समाधीच्या ठिकाणी एक सुंदर मंदिर उभं राहिलं आहे, जिथे त्यांची सुवर्ण जडित मूर्ती भक्तांसाठी आहे.

आजही त्यांच्या कार्याची परंपरा प.पु. स्वामी माधवगिरी महाराज, प.प. स्वामी रमेशगिरी महाराज आणि इतर शिष्य तसेच भक्तजन करत आहेत. बाबाजींच्या जीवन कार्याने अनेक लोकांचे जीवन बदलले आहे आणि ते आजही प्रेरणादायक ठरते.