संत गुलाबराव महाराज हे महाराष्ट्रातील एक अत्यंत प्रभावी संत आणि लेखक होते. त्यांचा जन्म ६ जुलै १८८१ रोजी अमरावती जिल्ह्यातील नांदगाव खंडे येथे झाला. अंधत्वाची बाधा झाल्यावरही त्यांनी आपल्या जीवनात अत्यधिक ज्ञानार्जन आणि अध्यात्मिक उन्नती साधली. गुलाबराव महाराजांच्या जीवनातील संघर्ष आणि त्यांची कार्यक्षमता यामुळे ते संप्रदाय आणि भक्तिसंप्रदायातील एक आदर्श व्यक्तिमत्व बनले.

त्यांनी १३४ ग्रंथांची रचना केली आणि त्यांच्या विचारधारेत भक्तिसंप्रदाय, अद्वैत तत्त्वज्ञान, योग व ध्यानाच्या तत्त्वांचा समावेश होता. त्यांच्या जीवनातील एक महत्त्वपूर्ण कडी म्हणजे ‘मधुराद्वैत’ (मधुर भक्ती व अद्वैत तत्त्वज्ञान) विचार, ज्याचा प्रचार त्यांनी आपल्या कार्यांतून केला.

sant-gulabarav-maharaj-charitra

महाराजांच्या साहित्यामध्ये विविध प्रकारच्या लेखनांचा समावेश आहे. त्यांनी संस्कृत, हिंदी आणि मराठी या तीन भाषांमध्ये लेखन केले. त्यांचे प्रमुख ग्रंथ ‘प्रेमनिकुंज’, ‘योगप्रभाव’, ‘संप्रदाय सुरतरु’, ‘धर्म समन्वय’ इत्यादी आहेत. गुलाबराव महाराजांच्या लेखनामुळे त्यांना एक अध्यात्मिक गुरू आणि साहित्यिक म्हणून एक महत्त्वपूर्ण स्थान मिळाले.