संत चोखामेळा हे महाराष्ट्रातील एक अत्यंत महत्वपूर्ण आणि प्रसिद्ध भक्त होते. त्यांचा जन्म पंढरपूर परिसरात एका सामान्य चमार कुटुंबात झाला होता, आणि त्यांच्या जीवनातील संघर्ष आणि भक्तिपंथाने त्यांना एक विशेष स्थान दिले. संत चोखामेळा यांचा काल 14व्या शतकातील आहे. ते भगवान विठोबाचे महान भक्त होते आणि त्यांनी आपल्या जीवनाच्या प्रत्येक क्षणाला भक्तिरसात रंगवले.

sant-chokhamela-abhang-ek

चोखामेळ्यांनी आपले जीवन एका उदाहरणासारखे जगले, जिथे समाजातील जातिवाद आणि भेदभावाचा त्यांनी विरोध केला. त्यांच्या अभंगांमध्ये भक्ति, प्रेम आणि भक्तिरसाचे तत्त्वज्ञान समजावून सांगितले गेले आहे. त्यांनी “हरी हर” या मंत्राच्या उच्चारणातून देवाची उपासना केली आणि भक्तिमार्गावरून समाजाला एकतेचे, प्रेमाचे आणि भेदभावविरहित जीवनाचे महत्त्व शिकवले.

संत चोखामेळा यांच्या काव्यातील साधेपणा आणि थोडक्यात सांगण्याचा तरीका नेहमीच लोकांच्या मनाला भिडला. त्यांचे अभंग लोकांच्या जीवनात जागरूकता निर्माण करत आहेत. त्यांनी माणसाला आपल्या कर्माने परिपूर्ण आणि भक्तिपंथाने साधक बनवण्याचे सांगितले. त्यांच्या साहित्यामुळे आजही लाखो लोक भक्तिरसाने प्रेरित होत आहेत.