तीर्थक्षेत्र
nepalatil-bhatgaon-dattamandir
|| तीर्थक्षेत्र ||
नेपाळ हा जगातील एकमेव हिंदू राष्ट्र म्हणून प्रसिद्ध आहे, आणि त्याची राजधानी, खाटमांडू, हिंदू आणि बौद्ध धार्मिक स्थळांनी भरलेली आहे. येथे मत्स्येन्द्र, भैरव, कृष्ण, आणि स्वयंभूनाथ यांसारख्या अनेक देवतांचे मंदिर आहेत.
भटगाव, ज्याला भक्तपूर असेही म्हणतात, येथे मध्ययुगीन स्थापत्य कला आणि कलाकुसरीचा अनोखा अनुभव मिळतो. या नगरातील दत्तमंदिर एका विशाल झाडाच्या मुळाशी स्थित आहे. हे मंदिर सन १४२७ मध्ये राजा यक्षमल्ल यांच्या कारकिर्दीत तयार करण्यात आले. पुढे, पंचवीस ते तीस वर्षांनी, राजा विश्वमल्ल यांनी या मंदिराचे जीर्णोद्धार केले. मंदिराजवळ एक पुजाऱ्यांचा मठ आहे, आणि जवळच गणपतीचे मंदिर देखील आहे.
खाटमांडूच्या पूर्वेस नऊ मैलावर भटगाव स्थित आहे. आनंदमय राजाने या गावाची वसाहत केली. येथे स्थित दत्तमूर्ती एकमुखी आणि द्विभुज आहे, आणि या ठिकाणी दत्तात्रेयांचे अत्यंत जागृत स्थान आहे. भटगावात दलादन ऋषींनी तपस्या केली होती. एका प्रसंगी, गोरक्षनाथ येथे आले आणि गावकऱ्यांनी त्यांच्या अनादर केला. परिणामी, त्यांनी अखंड जलवृष्टी केली, ज्यामुळे सर्वत्र पाणीच पाणी झाले. लोकांनी दलादन ऋषींना प्रार्थना केली आणि त्यांचा आशीर्वाद मागितला. दत्तात्रेयांच्या कृपेने जलवृष्टी कमी झाली आणि पिकांसाठी आवश्यक पाणी प्राप्त झाले. या घटनेच्या स्मृतीसाठी भटगाव येथे दत्तात्रेयांचे एक पवित्र स्थान निर्माण करण्यात आले.
भक्तपूर, नेपाळ येथील हे दत्तमंदिर १५ व्या शतकात बांधले गेले. या मंदिराचे एक खास वैशिष्ट्य म्हणजे ते पूर्णपणे एका झाडाच्या लाकडापासून बनवले आहे. मंदिराच्या भव्यतेवरून त्या झाडाची किती मोठी आकर असू शकते, याची कल्पनाही करणे अवघड आहे.