तीर्थक्षेत्र

नाशिक रोड स्टेशनपासून सुमारे २ किलोमीटर अंतरावर असलेले दत्तमंदिर हे श्री. (कै.) महादेवराव सदाशिव घैसास यांनी उभारले आहे. कै. काकासाहेब घैसासांचा जन्म १८९५ साली कुलाबा जिल्ह्यातील मेढे या गावी झाला. त्यांच्या बालपणापासूनच श्रीदत्त उपासनेची आवड होती.

या भक्तीमुळेच श्रीदत्त महाराजांनी त्यांची सदैव कृपा राखली. त्यांचे शिक्षण कमी असतानाही देवाच्या कृपाप्रसादाने आणि आपल्या हिंमतीने, त्यांनी रेल्वेत केबिन कॅंडिडेट म्हणून अवघ्या सात रुपयांच्या पगारावर नोकरी मिळवली. त्या काळातील ब्रिटिश राजवटीतही त्यांनी कर्तृत्व दाखवून उच्च पदावर प्रगती केली आणि १९५० मध्ये ‘असि. ट्रॅफिक मॅनेजर’ म्हणून सेवानिवृत्त झाले. नोकरीच्या धकाधकीतही त्यांनी श्रीदत्त उपासनेचा सोस कधीच सोडला नाही, उलट दरवर्षी श्रीदत्ताचा उत्सव मोठ्या धामधुमीत साजरा करीत राहिले.

ghaisas-datta-mandir-nashik-road

नासिक रोडला नोकरी निमित्त आले असताना, त्यांनी एका एकर जमिनीचा तुकडा खरेदी केला. या जागेवर त्यांनी चार-पाच खोल्या बांधल्या, ज्यामुळे त्यांना पुढे निवृत्तीच्या काळात शांतपणे श्रीदत्तसेवा करता येईल, अशी त्यांची इच्छा होती. पण या जागेवर वास्तव्य करताना त्यांना विचित्र अनुभव येऊ लागले. घराच्या दरवाजावर जोराने ठोके बसल्यासारखे ऐकू येत असे, दगड आपटल्यासारखे आवाज होऊ लागले, तसेच हसण्याचे आणि मनुष्य विव्हळण्याचे आवाजही ऐकू येत. पण कोणीच दिसत नसे.

चौकशीत असे समजले की, पूर्वी ही जागा स्मशानभूमी होती. त्यामुळे काकासाहेबांनी या जागेचा त्याग करण्याचा निर्णय घेतला. परंतु, त्याच रात्री काकासाहेबांना दृष्टांत झाला. श्रीदत्तमहाराज स्वत: स्वप्नात प्रकट होऊन त्यांना सांगितले, “ही जागा सोडू नकोस, या जागेचा उद्धार तुझ्याच हातून होईल. तू दोन ठिकाणी औदुंबराचे झाड लाव.”

श्रीदत्ताच्या आज्ञेनुसार काकासाहेबांनी दोन ठिकाणी औदुंबराचे झाड लावले. तेव्हापासून त्या जागेवरील सगळे त्रास संपले. उलट आता तिथे प्रसन्नतेचा अनुभव येऊ लागला. रात्रीच्या वेळी खडावांचे आवाज येत आणि उदबत्तीचा सुवास पसरू लागला. काही दिवसांनी त्यांना पुन्हा दृष्टांत झाला, “औदुंबराजवळ माझे मंदिर बांध.”

काकासाहेबांनी हा आदेशही तंतोतंत पाळला. मंदिर बांधले, परंतु मूर्तीचा प्रश्न अजूनही शिल्लक होता. ही चिंता देवाने स्वतः दूर केली. त्याच काळात केडगावचे श्रीनारायण महाराज त्र्यंबकेश्वराच्या दर्शनासाठी नाशिकला आले होते. त्यांची काकासाहेबांशी भेट झाली. त्यांनी कळवले की, श्रीदत्त महाराजांनी त्यांना स्वप्नात निर्देश दिला की, दत्ताची मूर्ती काकासाहेबांना द्यावी. मग त्यांनी आपल्या जवळील एक फूट उंचीची संगमरवरी दत्तमूर्ती काकासाहेबांना दिली.

या मूर्तीची स्थापना श्रीदत्तजयंतीच्या मुहूर्तावर, १९४० साली करण्यात आली. त्यावेळेपासून श्रीदत्तजयंतीचा वार्षिक उत्सव सुरू झाला. हा उत्सव तीन दिवस साजरा केला जातो आणि यात श्रीदत्तपूजा, सत्यदत्तपूजा, लघुरुद्र, श्रीदत्तजन्म आणि पालखी सोहळा असे विविध धार्मिक कार्यक्रम होतात.

यापुढे काकासाहेबांची श्रीदत्तोपासना अधिकच प्रगाढ झाली. दर गुरुवारी आणि विशेषतः दत्तजयंतीला त्यांच्या अंगात दत्त संचार होऊ लागला. अशा अवस्थेत त्यांनी अनेकांची भूतबाधा आणि इतर त्रास दूर केले.

रोज संध्याकाळी आणि सकाळी ते सायंसंध्या करून श्रीदत्ताची पूजा आणि भजन करीत असत. एकतारीच्या सुरांमध्ये हरवून, ते श्रीदत्ताच्या मूर्तीसमोर तल्लीन होत. शेवटी, २० नोव्हेंबर १९५५ रोजी, पहाटे श्रीदत्ताची भूपाळी गात असताना हृदयक्रिया थांबून काकासाहेबांचे निधन झाले आणि त्यांचे श्रीदत्तचरणी विलीन झाले.