badodyache-tarakesvara-sthana
|| तीर्थक्षेत्र ||
रायगड जिल्ह्यातील रहिमतपूर येथील विश्र्वासराव ऊर्फ आप्पासाहेब हे अक्कलकोटच्या राजघराण्याचे मानकरी होते. ते नोकरीच्या निमित्ताने अक्कलकोटमध्ये स्थायिक झाले होते. त्यांच्या कन्या जमनाबाई अत्यंत लावण्यवती आणि सुंदर होत्या. आप्पासाहेबांना मुलीच्या योग्य स्थळाबद्दल चिंतेत होते.
एक दिवस त्यांनी श्रीस्वामी समर्थांच्या चरणी नतमस्तक होऊन प्रार्थना केली, “मुलीस चांगले स्थळ मिळवण्यास महाराज कृपा करा.” त्यावर श्रीस्वामी समर्थांनी उत्तर दिले, “काळजी करू नकोस, तिला बडोद्याचे खंडेराव गायकवाड यांच्याकडे देण्यात आले आहे.” महाराजांच्या वचनावर विश्वास ठेवून आप्पासाहेब शांत राहिले.
काही दिवसांतच बडोदा संस्थानाचे प्रतिनिधी अक्कलकोटमध्ये आले आणि जमनाबाईसाठी खंडेराव गायकवाड यांचा प्रस्ताव ठेवला. लग्न मोठ्या थाटामाटात पार पडले आणि जमनाबाई बडोद्याच्या महाराणी बनल्या. श्रीस्वामींच्या आशीर्वादाने आप्पासाहेबांना अत्यंत आनंद झाला आणि त्यांनी श्रीस्वामींच्या भक्तीत रंगले.
जमनाबाई महाराणी साहेबांनी आपल्या कन्येच्या नावाने बडोद्याला ‘तारकेश्वर’ नावाचे एक सुंदर शिवालय उभारले. त्या शिवालयाच्या प्रवेशद्वारावर श्रीस्वामी समर्थांच्या संगमरवरी मूर्तींची प्रतिष्ठापना करण्यात आली. एक गृहस्थ त्या मूर्तींच्या दर्शनाला गेल्यावर त्यांना ‘मी येथे आहे’ असा आवाज दोन वेळा ऐकू आला. या घटनेची माहिती श्री. कडुस्कर यांना देण्यात आली.
बडोद्याचे श्रीमंत फत्तेसिंह गायकवाड यांनी ‘तारकेश्वर’ मंदिरासाठी संगमरवरी मूर्तीची व्यवस्था केली. १९६० मध्ये श्रीरंग अवधूत महाराजांच्या हस्ते या मूर्तीची प्रतिष्ठापना आणि पादुकांचा जीर्णोद्धार करण्यात आला. मूर्ती अत्यंत सुंदर असून ती लहान आकाराची आहे.
१९६५ मध्ये बडोदा नगरपालिका यांनी मंदिरासाठी एक सभामंडप बांधला आणि परिसरातील मोठ्या जागा मंदिरासाठी दिली. प. पू. श्रीरंग अवधूत महाराजांच्या निर्देशानुसार मंदिराचे ट्रस्ट स्थापन करण्यात आले असून मंदिराचा सर्व व्यवस्थापन ट्रस्टच्या देखरेखीत चालतो.
स्थान: बडोदा, गुजरात
सत्पुरुष: फत्तेसिंह गायकवाड यांनी १ डिसेंबर १९६० रोजी श्रीरंग अवधूत स्वामींच्या हस्ते संगमरवरी दत्तमूर्ती व पादुकांचा जीर्णोद्धार केला
विशेष: जमनाबाई महाराणी साहेबांनी कन्येच्या नावाने ‘तारकेश्वर’ या नावाने शिवालय बांधले
अभिषेकयुक्त महापूजा करण्यासाठी भक्तांनी संस्थानात एकरक्कमी अभिषेक देणगी भरून एक विशिष्ट तिथी निश्र्चित करावी लागते. त्या तिथीला संस्थानकडून भक्ताच्या नावाने संकल्प सोडून महापूजा केली जाते. हा खर्च देणगीच्या व्याजातून केला जातो. ही व्यवस्था १९६५ पासून लागू आहे आणि सध्या १३६ भक्तांनी याचा लाभ घेतला आहे.
दर गुरुवारी रात्री ८:३० ते १० वाजेपर्यंत आरतीचे आयोजन होते. श्रीस्वामी महाराजांची ‘पुण्यतिथी’ आणि ‘श्रीदत्तजयंती’ यांसारखे दोन प्रमुख वार्षिक कार्यक्रम संस्थानात मोठ्या थाटात साजरे केले जातात. ‘गुरुद्वादशी’, ‘गुरुप्रतिपदा’, ‘श्रीरंगजयंती’ इत्यादी दिवशी भजन व विविध धार्मिक कार्यक्रम आयोजित केले जातात.
१९६१ मध्ये श्रीदत्तजयंतीच्या उत्सवात एकादशीच्या दिवशी सकाळी ६:३० वाजता श्रीस्वामींच्या मूर्तीने आपल्या मस्तकाची हलवण केली आणि आशीर्वाद दिला. यानंतर संस्थानचा विकास आणि प्रगती होत आहे.
प. पू. श्रीरंग अवधूत महाराजांनी १९६५ मध्ये गुरुद्वादशीच्या दिवशी आपल्या पादुका मंदिरात ठेवण्याची कृपा केली. या पादुकांचा वापर करून सर्व पूजा व खर्चाच्या व्यवस्थेचा विचार करून त्रिकाळपूजा केली जाते. श्रीस्वामींच्या लीला अपरंपार असून त्यांच्या कृपेने संस्थान आज एक तीर्थक्षेत्र बनले आहे.