तीर्थक्षेत्र

बडोद्यातील सुरसागर, पश्चिम घाटावर, एका लहानशा घुमटीत श्री स्वामी समर्थांच्या पादुकांचे स्थापन करण्यात आले आहे. वामनराव वामोरीकर, अक्कलकोट स्वामीमहाराजांचे एक निस्सिम भक्त, बडोद्यातील सुरसागरच्या काठी सुदाम्याच्या घरात राहात होते. त्यांच्या शरीरावर एकाच वेळी अनेक व्याधींचा प्रकोप झाला, आणि त्यांची स्थिती अत्यंत गंभीर झाली. आशा न राहिल्याने, त्यांनी श्री स्वामींच्या चरणी विनंती पत्रे पाठवली, पण १०-१२ दिवसांनी उत्तर न मिळाल्यामुळे त्यांनी आत्मसमाधी घेण्याचा विचार केला.

रात्री १२ वाजता, सर्वजण झोपलेले असताना, वामनराव एरंड्याच्या झाडाखाली जाऊन जलसमाधी घेण्याचा विचार करत होते. त्यावेळी एक चमत्कार घडला. दीनदयाळ अक्कलकोट स्वामी महाराज तेथे प्रगट झाले आणि वामनरावांचे हात धरून त्यांना वर ओढले. स्वामी महाराजांनी त्यांना दोन तास मारले आणि सांगितले, “शहाण्या गाढवा, आयुष्य असून मरतोस का? तुझे भोग पूर्ण झाल्याशिवाय तुला गती मिळणार नाही. सहज समाधी सोडून प्राणायाम कसा घेतोस?” असे बोलून त्यांनी वामनरावांना घरापर्यंत आणले आणि सांगितले, “बरे होईल, उगाच बैस.” त्यानंतर स्वामी महाराज अदृष्य झाले. स्वामींच्या अभय वरदहस्तामुळे वामनरावांना गाढ निद्रा लागली, आणि प्रात:काळी जागे झाल्यावर त्यांनी शरीर शांत आणि मन प्रसन्न झालेले पाहिले. व्याधींचा परिणाम कमी झाला आणि आरोग्य पुनर्संचयित झाले. ही घटना शके १७९८ (इ.स. १८७६) च्या वैशाख शुद्धाच्या काळातील आहे.

badodyache-sri-swami-samartha-sansthan

श्री स्वामी समर्थ महाराजांच्या प्रगट्याच्या स्मरणार्थ वामनरावांनी सुरसागरच्या पश्चिम घाटावर एका लहानशा घुमटीत श्री स्वामींच्या पादुकांची स्थापना केली. बऱ्याच वर्षांनी, १९५८ साली श्री दत्तजयंतीच्या दिवशी श्री समर्थांची संगमरवरी मूर्ती स्थापन करण्यासाठी श्री वासुदेव रावजी कडुस्कर यांनी प्रेरणा दिली. एक गृहस्थ अचानक येऊन श्रींची संगमरवरी मूर्ती देण्याचे आश्वासन दिले.

संदर्भ- प्रमुख विश्वस्त श्री राणा यांनी या मठाची संपूर्ण माहिती आणि महात्म्य सांगितले. स्वामी समर्थांच्या आदेशानुसार, १९११ साली सुरतच्या मठाची स्थापना करण्यात आली. त्याआधी, बाळकृष्ण महाराजांनी १९१० साली दादरच्या मठाची स्थापना केली. या ठिकाणी महाराजांचा बिछाना आणि पादुका ठेवलेले आहेत. येथे खाटेला स्पर्श करून दर्शन घेण्याची परवानगी आहे. महाराजांनी वापरलेली खाट महत्त्वाची मानली जाते, आणि तिच्यावर लाकडी फळ्यांऐवजी लोखंडी पत्रा व व्याघ्रचर्म ठेवलेले असते. व्याघ्रचर्म आता संकलित करून पेटीत ठेवलेले आहे. दर्शनानंतर, भक्तांना तळघरातील बावडीकडे नेले जाते. कमलामाता बावडीत पडल्यामुळे महाराजांनी तस्बीरातून बाहेर येऊन तिचे वाचविले. महाराजांची चंदनमिश्रित पाऊले जमिनीवर उठली होती.

या मंदिराच्या परिसरात सर्वजण स्वामींचे भक्त आहेत. फक्त स्वामींनी बोलावलेल्या लोकांनाच इथे येण्याची परवानगी आहे, असे विश्वस्त आवर्जून सांगतात. महाराष्ट्र आणि मुंबईतून येणाऱ्या भक्तांचे विशेष आदरातिथ्य केले जाते. मठापासून ३ कि.मी. अंतरावर बाळकृष्ण महाराजांची समाधी आहे, जिथे दर्शनाची व्यवस्था आहे. तापी नदीच्या काठी असलेल्या या समाधी स्थानाला यावर्षी १०० वर्षे पूर्ण होत आहेत. बाळकृष्ण महाराजांचा समाधी सोहोळा वैशाख वद्य एकादशीला असतो, त्यासाठी दादर मठातून भक्तमंडळी येतात.

सुरत मठात थांबून नामस्मरण करण्याचे विशेष महत्व आहे आणि मुख्य विश्वस्त श्री राणा यांनी याची विनंती केली आहे. मठात भक्तांसाठी राहण्याची आणि नामस्मरणाची संपूर्ण व्यवस्था आहे.

धागा स्वामी नामाचामहाराजांच्या या पवित्र स्थानाचा वारसा भक्तांनी संजीवक घेतला आहे.