abhang
अभंग :
अभंग म्हणजे संत साहित्याचा एक अमूल्य प्रकार, ज्यातून भक्तांनी आपल्या भगवंताशी असलेल्या नितांत प्रेमाची आणि अढळ भक्तीची अभिव्यक्ती केली आहे. अभंग ही कविता किंवा पदे असून ती प्रामुख्याने संतांनी लिहिलेली आहेत. संत ज्ञानेश्वर, संत तुकाराम, संत एकनाथ, संत नामदेव यांसारख्या वारकरी संप्रदायातील संतांनी विठोबाची भक्ती व्यक्त करण्यासाठी अभंगांची रचना केली.
अभंगांचे शब्द साधे, सोपे, आणि सजीव आहेत. हे शब्द ऐकणाऱ्या किंवा गाणाऱ्या प्रत्येकाच्या मनाला भिडतात. विठ्ठलाच्या भक्तीत एकरूप होऊन संतांनी आपले जीवन कसे व्यतीत करावे, याची शिकवण अभंगांमधून मिळते. विशेषतः संत तुकाराम महाराज यांच्या अभंगांनी भक्तांमध्ये अतूट श्रद्धा जागवली आहे.
अभंग हे केवळ भक्तीपर पद नाहीत, तर ते अध्यात्मिक जागृतीचे साधनही आहेत. ते केवळ देवाविषयीच नसून, मनुष्याने आपले जीवन कसे जगावे, इतरांशी कसा व्यवहार करावा, त्यात काय त्याग आणि काय करुणा असावी, यावरही अभंगांमध्ये मार्गदर्शन केलेले आहे. संत एकनाथ यांच्या अभंगांतून त्यांनी समाजातील विषमता आणि रुढीवादी परंपरांना विरोध करत समानतेचा संदेश दिला.
संतांच्या अभंगांनी समाजात मोठी परिवर्तनाची लाट आणली. वारकरी संप्रदायातील संतांनी लिहिलेले हे अभंग कीर्तनाच्या माध्यमातून महाराष्ट्रातील लोकांपर्यंत पोहचले. या अभंगांचे गायन वारकरी संप्रदायाच्या यात्रांमध्ये आजही महत्त्वाचे स्थान राखते.
अभंग
(अभंग) हे एक अत्यंत महत्त्वाचे आणि प्रेरणादायक भक्तिगीतांचे प्रकार आहे, जो मुख्यतः संत तुकाराम, संत ज्ञानेश्वर, आणि इतर महाराष्ट्रातील संतांनी रचले आहे. अभंग म्हणजे भक्तिपंथाच्या गेय साहित्याचा एक प्रमुख अंग, जो भक्ती, श्रद्धा, आणि आध्यात्मिकतेचा संदेश देतो.